Die oorsprong van Enoch Mankayi Sontonga en “Nkosi sikelel ‘iAfrika”, die gesang wat hy geskryf het, is nederig en onduidelik.
Sontonga het slegs die eerste vers van “Nkosi Sikelel’ iAfrika” geskryf. Die Xhosa-digter S.E.K. Mqhayi (1875-1945) het die bykomende sewe verse geskryf.
Die lied is 1987 gekomponeer en is gedurende 1899 vir die eerste keer in die openbaar gesing by die bevestiging van eerwaarde M. Boweni, ‘n Tsonga-Metodiste-predikant. Die gesang is ook gereeld in die sogenaamde naturelledagskole gesing.
Die Ohlange-Zoeloe-koor, wat deur eerwaarde J.L. Dube gestig is, het die gesang tydens konserte in Johannesburg opgevoer en dit verder gepopulariseer.
Enoch Sontonga se ware geboortedatum is onbekend, maar die gesaghebbende webwerf South African History Online gee sy geboortejaar as 1873 aan.
As ‘n mens kyk na die doodsberig in Imvo Zabantsundu wat deur D.E. Mbane geskryf is, sou dit ook ’n jaar vroeër kon wees. Mbane noem dat Sontonga 33 jaar oud was toe hy oorlede is en sê: “Hy was nie siek nie, behalwe vir ‘n maagpyn. Hy het altyd gesê hy gaan sterf.”
Dit blyk dat Sontonga ‘n fotograaf was. Mbane onthou dat Sontonga sy vrou een Sondag gevra het om ‘n foto van hom te neem, maar dat sy tandpyn gehad het en hy gevolglik hy na ‘n professionele fotograaf is om sy portret te laat neem.
Sontonga was ‘n vooraanstaande en produktiewe digter en het soms ook in sy kerk gepreek.
Sontonga is in Uitenhage gebore. Hy was ‘n lid van die Mpinga-stam.
Hy is opgelei as onderwyser aan die Lovedale College in Alice. Volgens oorlewering is hy daarna deur die ouderlinge van die Metodiste Kerk per ossewa na Johannesburg gestuur. Daar word hy ‘n assistentonderwyser en koormeester by die nuutgestigte Metodiste Kerk in Nancefield.
Ten tye van sy dood was hy die koormeester by die Eerw. P.J. Mzimba Kerk in Johannesburg.
Sontonga het ‘n gawe gehad vir sang. Hy het musiek gekomponeer en ook die lirieke geskryf sodat sy leerlinge dit kon uitvoer.
Al sy komposisies, waaronder “Nkosi sikelel’ iAfrika”, het hy in tonika-solfa op los velle papier geskryf. Hy sou dit uiteindelik in ‘n oefeningboek oorskryf met die doel om dit te laat uitgee.
Ongelukkig is hy dood voordat hy sy ambisie kon bereik.
Sontonga is op 18 April 1905 oorlede. Hy is oorleef deur sy vrou, Diana Mgqibisa, en hulle seun.